Tonarium

Auxilium interviciale Suadetur ut haec commentatio augeatur eandem rem in sequentibus linguis inspiciendo: Theodisce: Tonar Anglice: Tonary

-5 (magnopere corrigenda) Latinitas huius paginae magnopere corrigenda est. Si potes, corrige vel rescribe. Vide {{latinitas}}.

Tonarium cum notatione aquitana Augustae Auscorum (F-Pn lat. 1118, f.105')

Tonarium seu (libellus) tonarius, seu tonale, in Christianitate Occidentali est partem dictus libellum libris cantuum (graduale atque antiphonarium) qui varias cantuum Gregorianorum res secundum tonum ecclesiasticum (cuius species octavae sub verbum modum descriptae sunt) earum cantilenarum intra octoplicem tonorum formulas per incepta textualia perscribit. In antiphonaribus tonaria antiphonas horarum canonicarum^(en) saepe comprehendunt, in gradualibus (libris cantuum Missae) tractant cuncta genera cantus antiphonalis cum et sine psalmis. Antiphonae libris gradualis (introitus et communiones) et antiphonari introducunt psalmum indicatum libro et sunt iterati in psalmodia.

Usus et forma tonarius

Tonarium Sancti Richarii^?, antiquissimus notus“Antiquissimum notum” in psalterio dictu Caroli Magni (F-Pn fundus lat. Cod. 13159, f.167)

Primum tonarium notus“Notum” est fragmentum in psalterio monasterii Sancti Richarii saeculi VIII inventum. Istud“Hoc” – “Istud” tantummodo adhibetur si res narrata est prope lectorem at distans a scriptore. tonarium erat partem“pars” psalterii, sed nondum iunctum ad psalmodiam psalmorum et canticorum quod pauci canti Missae sunt indicati,^{[verba obscura]} non solum antiphonae ad introitum (AN seu A), sed etiam responsoria gradualia (RG seu R), versus alleluiatici (AlL), offertoria (OF) et communiones (Adco seu Adc). Utilitas pristinorum tonarium“Tonariorum” fortasse? erat classificationem“Classificatio”, sed non est verbum Latinum. Adhibeatur “divisio”. toni“Tonorum” canto plano“Cantūs plani” generaliter a posteriori. In breviaribus“Breviariis” et sacramentaribus“Sacramentariis” ut sacramentarium graduale Sancti Dionysii sunt solum rubrices^{[verba obscura]} tonales margine“Apud marginem” paginae.

📝Non correxi ultra, hic sunt nimis multae mendae. --Grufo

Tonarium potest introductionem in antiphonarium ut antiponarium Hartkeris Coenobio Sangallense cum indice antiphonarum completo in ordinem terminationum in psalmodia nominati «differentiae» seu «figurae». Appendix tonarius libro graduale tractat solum genera cantuum antiphonalium Missae ut introitum et communionem. Exemplum est tonarium libro graduale monasterii Einsiedeln quo solum pars communionum conservatus est. Communius est libellus tonarius tropario-prosario ut tropario-prosarium Ademari ubi libellus tonarius (quaequinque pars libellum appelatur) incipit cum parte supra antiphonarium (antiphonae et responsoria prolixa) (f.251) et deinde cum parte supra librum gradualem (f.255), hinc cuncta genera cantuum Missae indicati sunt. Quoque tonarium sub formam tactatum notatus est, inde potest esse partem collectionis tractatuum de musica ut tonarium Hogeri Werdensis cum diagrammis notationis Dasianae, tonarium Bernonis Prumiensis cum neumis sangallensis manuscripto monasterii Laureshamensis ubi differentiae sub nomina graeca secundum Hucbaldem ordinatae sunt, vel tonarium cum neumis italicis collectione Archicoenobii Montis Casini. Tonarium unicum est librum gradualis tonarius monasterii Sancti Benigni scriptum sub abbatem Willelmum Volpianis ubi cuncta genera cantuum Missae sunt separata in libellos. Quisque libellus est subdivisus octo partibus secundum ordinem octo tonorum. Deinde Willelmus continuavit ut abbatem conditorem in Normannia ubi sua notatio est diffusa.

Pinacotheca

• 
  Pars psalmi 71 (70) in tonario saeculi XX a Gulielmo, abbate Sancti Benigni scripto
• 
  Tonarium saeculi X vel XI cum interpretatione tonorum
• 
  Tonarium saeculi XI abbati Sancti Martialis cum interpretatione tonorum

Nexus interni

• Octoechos

Fontes manusciptorum

Verba quae insequuntur vicificanda sunt ut rationibus qualitatis et Latinitatis propositis obtemperent. Quaesumus ut paginam emendes.

Tonaria et Sacramentaria gradualia (VIII-IX saeculis)

• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 13159, f. 167". Fragmentum tonarii Sancti Ricardi in libro dicto "Psalterio Caroli Magni" (ca. anno DCCC) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, Fundus lat., Cod. 17436, f. 29". Sacramentarum cum libro graduale, sequentiario et antiphonario monasteri Sancti Corneli Compendi (annibus DCCCLX–DCCCLXXX) 
• Rodrade. "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 12050, ff. 3–16". Sacramentarum gradualis ordinatum Episcopi Ambiani destinatum ad Corbeiam (anno DCCCLIII) 
• "Laudunum, Bibliotheca municipi, Cod. 118, ff. A.1'-A.12'". Sacramentarium graduale cum lectionario apud abbatiam realem Sancti Dionysii (finis IX saeculi) 
• Aurelianus Reomensis. "Valenciennes, Bibliotheca municipi, Cod. 148, ff. 71'-86'". III tonaria «Quae ipsis inscribantur tonis» cum ceteri intonationibus et neumis palaeofranconis adiunctis postea infra tractatum nominatum «Musica disciplina» (cap. IX-XIX) monasteri Sancti Amandi, Saint-Amand-les-Eaux (annibus DCCCLXXX–DCCCLXXXV). Gallica 

Cantores Lotharingiae

• "Mettis, Mediatheca, Cod. 351, ff. 66–76". Tonarium Mettensis effictum anno DCCCLXXVIII. 14 May 2008 
• "Praga, Bibliotheca Universitatis Carolianis (Bohemice Universitní knihovna), Cod. 273, ff. 1–11". Tonarium scriptum attramento rubro («Primus igitur lydius...») in tractato incipens «Ratio breviter super musicum cum tonario [f. 4]» (Tonarium leodiense) cum neumis lotharingis vel notis graecis (simile ad compendium «alia musica») in collectione tractatuum de musica, Leodium Belgiae (ca. MC) 

Cantores Alamanniae

• "Monasterium Einsiedeln, Bibliotheca institutum, Cod. 121, pp. 417-427". Psalmodia communionum libris gradualis et sequentiarum Notkeris. Monasterium Einsiedeln. CMLX–CMLXX .
• Hartker (CMXC-M). "Coenobium Sangallense, Bibliotheca institutum, Cod. Sang. 390, pp. 1-5". Antiphonarium Hartkeris. Coenobium Sangallense .
• Hartker (CMXC-M). "Coenobium Sangallense, Bibliotheca institutum, Cod. Sang. 391, pp. 1–8, 261–264". Antiphonarium Hartkeris, pars secunda. Coenobium Sangallense .
• Arator Diaconus (M). "Dresda, Bibliotheca civitatis Saxoniae, Cod. A 199, f. 37". Fragmentum tonarius cum notatione sangallense ad finem De actibus apostolorum Aratoris Diaconi cum glossa in alta antiqua theodisca. Augusta Vindelicorum? .
• Hoger Werdensis (M). "Bamberga, Bibliotheca civitatis, Msc.Var.1, ff. 42'-46'". Fragmentum «Commemoratio brevis de tonis et psalmis modulandis» cum notatione Dasiana collectione tractatuum de musica. Werden? .
• "Bamberga, Bibliotheca civitatis, Msc.Lit.5, ff. 5–27". Tonarium Augiensis. Augia insula. MI .
• "Bamberga, Bibliotheca civitatis, Msc.Lit.5, ff. 187–196". Tonarium tropario et sequentiario Augiense Notkeris Balbuli et Theodulfi Aurelianensis. Augia Dives. MI .
• Hartvic (copiatrum) (MVI–MXXVIII). "Monacum, Bibliotheca civitatis Bavariae, Cod. Clm 14272, ff. 62'-64'". Tonarium cum signis Dasiae. Abbatia Sancti Emmerami Ratisbonae .
• Hartvic (copiatrum) (MVI–MXXVIII). "Monacum, Bibliotheca civitatis Bavariae, Cod. Clm 14272, ff. 173'-174". Fragmentum tractatus «Commemoratio brevis de tonis et psalmis modulandis» cum signis Dasiae. Abbatia Sancti Emmerami Ratisbonae .
• Hartvic (copiatrum) (MVI–MXXVIII). "Monacum, Bibliotheca civitatis Bavariae, Cod. Clm 14272, ff. 175–181". Tonarium compendio «alia musica» cum intonationibus notatibus, psalmodiis et rubricis addendis formam tonarium. Abbatia Sancti Emmerami Ratisbonae .
• Berno Augiensis. "Coenobium Sangallense, Bibliotheca institutum, Cod. Sang. 898, pp. 2–25". Tractatus nominatus «De consona tonorum diversitate» cum tonario infra «Bernonis Epistolae cum sermonibus et hymnis», collectione regis Henricu III (XI saeculo). Coenobium Sangallense .
• Berno Augiensis (ML). "Roma, Bibliotheca Apostolica Vaticana, Cod. pal. lat. 1344, ff. 19–33'". «Musica seu Prologus in Tonarium» cum nominibus graecibus finalium secundum Hucbaldem Sancti Amandi et addenda (intonationes cum notatione sangallense). Monasterium Laureshamense .
• "Guelpherbytum, Bibliotheca Augusta, Cod. Guelph. 1050 Helmstadiensis (cat. 1152), ff. 16'-27'". Index intonationum et incipitorum antiphonarum sub differentias cum notatione sangallense, tonarium completum simile tonario mettense et ipso Hartkeris (XIII saeculo) .

Cantores Aquitaniae

• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 1240, ff. 62'-64'". Troparius ecclesiae Sancti Salvatoris Mundi scriptus abbatia Sancti Martiali Augustorito (annibus CMXXXIII–CMXXXVI) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 1084, ff. 155–164'". Tonarium tropario-prosarii et sequentiarii, monasterium Sancti Gerardis Aureliaco (sero X saeculo) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 1085, ff. 3'-110'". Antiphonarium breviarium ecclesiae Sancti Salvatoris Mundi, cum addendis symbolibus tonis Rogeri et Ademaris Cabanensis apud abbatiam Sancti Martiali, Augustoritum (finis X saeculi) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 1121, ff. 202–206'". Tonarium tropario-sequentiarii, abbatia Sancti Martiali Augustorito, scriptus a Ademaro Cabanensis et alibus (anno MXXV) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 909, ff. 251–257'". Tonarium tropario-sequentiarii, abbatia Sancti Martiali Augustorito (MXXXII) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 1118, ff. 104–113'". Tonarium tropario-prosari et sequentiarii in Aquitania, Augusta Auscorum (annibus CMLXXXVII–CMXCVI) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 776, ff. 147–154'". Fragmentum tonarii ad finem libris gradualis, monasterium Sancti Michaelis Galliaco apud Albiam (ca. anno MLVVIX) 
• "Londinium, Bibliotheca Brittanica, Cod. Harl. 4951, ff. 295'–301'". Tonarium libris gradualis adveniens ecclesia cathedrali Sancti Stefani vulgo Saint Etienne Tolosae (sero XI saeculo) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 780, ff. 123'-130". Tonarium libris gradualis, ecclesia cathedralis Sanctorum Justi et Pastori Narbonis (sero XI saeculo) 

Cantores Lutetiae et confoederationis monasticae cluniacensis

• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 12584, ff. 216". Tonarium XII saeculi, libro graduali et antiphonario abbatiae Sancti Mauri Fossarum vulgo Saint-Maur-des-Fossés, Vallis Matronae (XI saeculo) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 13252, ff. 71–76'". Tonarium troparii, abbatia Sancti Germani Propinquorum vulgo Saint-Germain-des-Prés, Lutetia (XI saeculo) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 8663, ff. 50'-51". Tonarium infra compendio «Alia musica» collectione tractatuum de musica, abbatia Sancti Benedicti ad Ligerim (X saeculo) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 7211, ff. 54–71". Tonarium compendii «Alia musica» collectione tractatuum de musica abbatiae Sancti Petri Luxovio (XII saeculo) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 17296, f. 11'". Antiphonarium abbatiae realis Sancti Dionysii cum differentiis rubrificatis (ca. annibus MCXL–MCL) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, Cod. nal 443, ff. 29–33". Fragmentum tonarii manuscripto abbatiae Sancti Benedicti ad Ligerim (ca. anno MCC) 
• "Bamberga, Bibliotheca civitatis, Msc.Lit.115, ff. 68'-74". Tonarium tractatus «Practica artis musice» Amerii dicta Codice Motetuum Bambergae, Lutetia (annibus MCCLXXV–MCCLXXXV) 

Cantores ordinis Cistercensis

• Berno Augiensis. "Lipsia, Bibliotheca Universitatis, Cod. 1493, ff. 53–60". Tonarium cum neumis sangallensis a Berno Augiensis collectione tractatuum, abbatia Sancti Petri Merseburga, liber deinde translatus ad monasterium cisterciensem Altzella, Saxonia (ca. anno MLXXV) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, Cod. nal 1410, ff. 159'-166'". Antiphonarium abbatiae Sanctae Mariae, Abbatia Morimundi, Dioecesis Mediolani (XII saeculo) 
• "Vindobona, Bibliotheca Nationis Austriense, Cod. 1799**, ff. 216-222' (Digit. No. 454-467)". Tonarium antiphonarii cisterciensis, abbatia de Runa in Styria (annibus MCCXXV–MCCXLIX). Österreichische Nationalbibliothek 

Cantores ordinis Dominicanae

• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 16663, ff. 54'-57". Tonarium cum notatione alphabetica infra tractatum de musica a Hieronymo Moraviae, Lutetia (sero XIII saeculo) 
• "Bibliotheca civitatis Victoriae, RARESF 096.1, Cod. R66A, ff. 1'-4". Tonarium cum neumis quadratis antiphonario Pinciaci, monasterium Sancti Ludovici Pinciaco (annibus MCCCXXXV–MCCCXLV) 

Cantores Italiae

• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, Fundus lat., Cod. 7202, f. 52'". Tonarium cum signis Dasiae, tractatus nominatus «Inchiriadon» infra collectionem tractatuum apud Collegionem fratrorum Domenicanam Colberti, Venetia (XI saeculo) 
• "Roma, Bibliotheca Casanatensis, Cod. 54, f. 102'-103". Tonarium monasterii Augiensis (effictum codicis Nonantolae XI saeculo) 
• Odo Aretinus, "Archicoenobium Montis Casini, Bibliotheca archicoenobii, Cod. Q318, pp. 126–127", «Formulas super ad nos» collectione tractatuum de musica, Archicoenobium Sancti Benedicti Montis Casini (sero XI saeculo) 
• "Archicoenobium Montis Casini, Bibliotheca archicoenobii, Cod. Q318, pp. 122–123", «De octo tonora per ordinem» collectione tractatuum de musica, Montis Casini archicoenobium (sero XI saeculo) 
• "Archicoenobium Montis Casini, Bibliotheca archicoenobii, Cod. Q318, pp. 127–157", Tonarium cum neumis Beneventanis collectione tractatuum de musica, Montis Casini archicoenobium (sero XI saeculo) 

Cantores Anglosaxoniae

• "Cantabrigia, Collegio «Corpus Christi», Bibliotheca «Parker», Cod. 260, ff. 51'-53'". Fragmentum tractatus «Commemoratio brevis de tonis et psalmis modulandis» collectione ecclesiae Christi, Cantuaria (sero X saeculo) 
• "Cantabrigia, Collegio «Corpus Christi», Bibliotheca «Parker», Cod. 473, ff. 70–73'". Tonarium troparii Wintoniae (XI saeculo) 

Cantores normanni

• Willelmus Volpianis. "Monspessulanus, Bibliotheca inter universitates olim Facultas Medicinae, Cod. H159". Tonarium notatum in completo supra librum gradualem et fragmentum antiphonarii, abbatia Sancti Benigni Diviensis (finis X saeculi) 
• "Matritum, Bibliotheca Nationis Hispaniae, Cod. 288, ff. 4–12". Tonarium troparii et sequentiarii normanno-siculi, ecclesia cathedralis normanna in insula Sicilia fortasse Panormo (ca. MC) 
• "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus latin, Cod. 10508, ff. 150'-156'". Tonarium troparii et prosarii orientem Italiae, abbatia Sancti Ebrulphi Uticensis, Olina, Normannia (12th saeculo) 

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad tonaria spectant.